500 hazır gıdada ve 130 ekmek ve sandviçte “azo dikarbon amit” (ADA) isimli ayakkabı lastiği ve yoga minderi üretiminde kullanılan bir kimyasalın bulunduğu bildirildi Çevre Çalışma Grubu (Environmental Working Group=EWG) tarafından gerçekleştirilen bir analizde 500 hazır gıdada ve 130 ekmek ve sandviçte “azo dikarbon amit” (ADA) isimli ayakkabı lastiği ve yoga minderi üretiminde kullanılan bir kimyasalın bulunduğu bildirildi (1). Bir ay kadar önce, dünyanın önde gelen hazır gıda restoran zincirlerinden Subway ekmek ve sandviçlerinin üretiminde artık ADA kullanmayacağını açıklamıştı (2). EWG’ nin analizinde aralarında Pillsbury, Sara Lee, Shoprite, Safeway, Smucker’s, Fleischman’s, Jimmy Dean, Kroger, Little Debbie, Tyson, Nature’s Own ve Wonder gibi markaların ürünlerinin de olduğu 500’ den fazla gıdada ADA olduğu tespit edildi (3). ADA, polimer plastik jeline karıştırılarak çok küçük hava kabarcıklarının oluşmasını ve böylece de plastiğin sağlam, hafif, yumuşak ve esnek olmasını sağlayan bir kimyasal maddedir. ADA, hamuru beyazlatmak, daha çabuk pişmesini sağlamak ve ekmeğe kıvam vermek için kullanılıyor.
ADA katılan gıdalar daha yumuşak, hafif ve lezzetli olmaları yanında bunların nakliyeleri daha kolay oluyor; uzun süre tazeliğini yitirmeden muhafaza edilebiliyorlar. FDA, ADA' nın hamurlarda unun ağırlığının %0.0045’ ni geçmeyecek miktarda gıda katkı maddesi olarak kullanılmasına 1962’ de onay verdi. Azo-dikarbon-amitin marifetleri Center for Science in the Public Interest‘ e (Kamu Yararına Bilim Merkezi=CSPI) göre azo-dikarbon-amitin parçalanma ürünlerinden biri olan “üretan” kanserojen bir madde. CSPI, ADA’ nın müsaade edilen azami dozlarda kullanılması durumunda insan nefesinde yüksek miktarlarda üretan tespit edilebildiğini ve bunun da insanlar için düşük de olsa risk yarattığını bildiriyor. Bir diğer parçalanma ürünü olan “semikarbazit”in insanlarda sorun yaratmayacağı ileri sürülmekle beraber farelerde akciğer ve damar kanserlerine yol açtığını gösteren araştırmalar var. Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1999’ da yayınlanan bir raporda ADA’ nın üretildiği veya kullanıldığı tesislerde çalışanlarda astıma ve deride alerjilere yol açabileceği bildirildi.
