İkinci el araç alımında, görünüşte orijinal ve hatasız gibi görünen araçların sonradan ortaya çıkan kusurları baş ağrıtıcı olabilir. Satın alımlar öncesinde ekspertiz raporu alınması, bu tür mağduriyetlerin önüne geçilmesini sağlıyor. Türkiye’de ikinci el araçların yaklaşık yüzde 70’i için ekspertiz raporu düzenlenirken, bu raporların araç fiyatlarına etkisi önemli ölçüde değişebiliyor.
YÜZDE 20'SİNDE SATILAN KUSURLAR GİZLENİYOR
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Temmuz ayında ikinci el araç satışları 957 bin 920 adede ulaştı. Bu satışların 621 bin 748’i otomobil satışlarından oluştu. Temmuz ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9.6 artış yaşanırken, yılın ilk 7 ayında ikinci el otomobil satışları 3.8 milyon adede ulaştı. Ancak, önceki yılın aynı dönemine göre bu satışlar yüzde 14.2 oranında düştü. Temmuz ayı, 2024 yılı itibariyle en yüksek ikinci el otomobil satışının yapıldığı dönem oldu ve satışlarda yeni bir ivme gözlemlendi.
8 YAŞ VE 160 BİN KİLOMETRE ÜZERİ ARAÇLARDA EXPERTİZ RAPORU ZORUNLU
Araçların modelini yılbaşından önce yükseltmek isteyen tüketiciler ve filo araçlarının satışlarının artması, ikinci el piyasasında hareketliliğe neden oldu. Bu dönemde, ikinci el araç alırken mağduriyet yaşamamak için dikkatli olmak gerekiyor. Kilometre düşürme ve aracın hasar geçmişini gizleme gibi yanıltıcı uygulamalardan kaçınmak adına ekspertiz raporu almak büyük önem taşıyor. Yasa gereği, ikinci el motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkında yönetmelik, yetki belgesine sahip işletmelerin satıştan hemen önce ekspertiz raporu almasını zorunlu kılıyor. Ancak, 8 yaş veya 160 bin kilometre üzerindeki araçlar için ekspertiz raporu alınması zorunlu değil.
EXPERTİZ RAPORLARI ARAÇ FİYATLARINI ETKİLİYOR
Oto Experim Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Ağca, "Araç fiyatlarının yükselmesi, oto ekspertiz raporlarının değerini artırdı. Günümüzde ortalama 4 bin TL civarında olan bu raporlar, araçların doğru fiyata satılmasını sağlıyor. Ekspertiz raporları sayesinde satılan araçların yüzde 20’sinde, satıcı tarafından
belirtilmeyen veya gizlenen kusurlar ortaya çıkıyor. Bu kusurlar araç fiyatlarında 50 bin TL ile 300 bin TL arasında değişikliklere neden olabiliyor ve bazı durumlarda alıcıların araç alımından vazgeçmelerine yol açabiliyor" dedi.
Ekspertiz raporları, hem alıcı hem de satıcı için güven sağlıyor. Orhan Ağca şunları söyledi: "Rapor sayesinde alıcılar, aracın gerçek değerini bilerek daha doğru ve güvenli bir satın alma süreci geçiriyor. Satıcılar ise şeffaflık sunarak pazarda daha güvenilir bir yer edinme fırsatı buluyor. Ekspertiz raporları, alıcıların yanlış veya hatalı araç alımlarının önüne geçerek büyük maddi kayıplardan korunmalarını sağlıyor. Oto ekspertiz sektörü, bu hizmetlerle ortalama 50 milyar TL bazında tasarruf sağlıyor."
ÜCRETİ KİM ÖDÜYOR?
Ekspertiz raporu ücretleri 3 bin ile 6 bin TL arasında değişiyor. Yönetmeliğe göre, ekspertiz raporunun ücreti, satış işleminin alıcıdan kaynaklanan bir nedenle gerçekleşmemesi durumunda alıcı tarafından, diğer durumlarda yetki belgesine sahip işletme tarafından ödeniyor. Bireysel satışlarda ücreti alıcı ödüyor; eğer ekspertiz raporu sonucunda araçta satıcının belirlemediği bir kusur bulunursa ve satış gerçekleşmezse, ücret satıcı tarafından ödeniyor.
TSE BELGESİ ŞART
Ekspertiz raporları, Türk Standartları Enstitüsü tarafından belirlenen standartlara göre verilen TSE hizmet yeterlilik belgesi bulunan işletmeler tarafından düzenleniyor. Ekspertiz işletmesi, rapordaki bilgilerin taşıtın gerçek durumunu yansıtmamasından sorumlu. Gerçek duruma aykırı ekspertiz raporu düzenleyen işletmelerin hizmet yeterlilik belgesi iptal ediliyor.
SEKTÖR YURTDIŞINDA BÜYÜYOR
Türk oto ekspertiz firmaları, yurtdışında da hizmet vermeye başlıyor. Orhan Ağca, “Irak’ta başta Erbil olmak üzere sunduğumuz hizmetlerin ses getirmesi üzerine Oto Experim olarak dünyanın en büyük ekspertiz merkezlerini Bağdat’ta açıyoruz. Özellikle Ortadoğu gibi araç alım satım süreçlerinin zorlu olduğu bölgelerde şubeler açarak Türk markası olarak küresel başarılara imza atıyoruz” şeklinde açıklamada bulundu.
