Sigara kullanımı akciğer kanseri için en büyük risk faktörü olarak bilinse de, son yıllarda sigara içmeyen kişilerde de akciğer kanseri oranında ciddi bir artış gözlemlendi. Dünya genelinde sigara kullanım oranı azalmasına rağmen, akciğer kanseri hâlâ yılda yaklaşık 2 milyon insanın hayatını kaybetmesine neden oluyor.
Sigara içmeyenler neden akciğer kanseri oluyor?
Hangi faktörler kansere yol açıyor?
Akciğer kanserinden korunmak için neler yapılmalı?
RADON GAZI KANSER RİSKİNİ ARTIRIYOR
Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Dr. Tayfun Hancılar, akciğer kanserine yol açan en önemli etkenin sigara olduğunu ancak radon gazının da büyük bir risk oluşturduğunu belirtiyor.
Radon gazı, toprak, kaya ve sudan gelen doğal bir gazdır.
Özellikle izolasyonu kötü olan bodrum ve zemin katlarda birikir.
Dünya Sağlık Örgütü, radon gazını sigaradan sonra en büyük akciğer kanseri riski olarak görüyor.
Radon gazına karşı alınabilecek önlemler:
Evinizi düzenli olarak havalandırın.
Bodrum katlarında ve zemin katlarda oturuyorsanız izolasyonu iyileştirin.
Radon ölçüm cihazlarıyla evinizin havasını kontrol edin.
HAVA KİRLİLİĞİ VE KANSER ARASINDAKİ BAĞLANTI
Sigara içmeyenlerde akciğer kanseri artışının bir diğer sebebi hava kirliliği.
Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), 2022'de hava kirliliğine bağlı 200 bin adenokarsinom vakası tespit etti.
Hava kirliliği, akciğer hücrelerinde mutasyona yol açarak kanser riskini artırıyor.
Özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar için alınabilecek önlemler:
Dışarıda uzun süre vakit geçirirken maske kullanın.
Egzoz gazı ve sanayi atıklarının yoğun olduğu bölgelerden uzak durun.
Kapalı alanları düzenli havalandırarak iç mekân hava kalitesini artırın.
GENETİK FAKTÖRLER VE MESLEKİ RİSKLER
EGFR gibi bazı genetik mutasyonlara sahip kişilerde akciğer kanseri riski daha yüksek.
data-end="2530" data-start="2415">Madencilik, gemi sanayi ve inşaat sektöründe çalışan kişiler akciğer kanseri açısından daha büyük risk taşıyor.
Asbest, arsenik, krom ve nikel gibi ağır metallere maruz kalan kişilerde risk artıyor.
Risk grubunda olanlar için öneriler:
Koruyucu ekipman kullanarak kimyasal maddelere doğrudan maruziyeti azaltın.
Rutin sağlık kontrollerini ihmal etmeyin.
Sigara içmiyorsanız bile düzenli akciğer taraması yaptırın.
AKCİĞER KANSERİNDEN KORUNMAK İÇİN NE YAPILMALI?
1. Sigarayı Bırakın:
Sigara içenlerde akciğer kanseri riski çok daha yüksek.
Sigara bırakıldıktan sonra risk zamanla azalır ve 15 yıl içinde sigara içmeyen biriyle aynı seviyeye gelir.
2. Evinizi Havalandırın:
Radon gazı ve iç mekân hava kirliliğine karşı evinizi düzenli olarak havalandırın.
3. Hava Kirliliğinden Korunun:
Yoğun hava kirliliği olan bölgelerde maske kullanın ve dışarıda uzun süre vakit geçirmemeye özen gösterin.
4. Sağlıklı Beslenin:
Antioksidan içeriği yüksek sebze ve meyveler tüketin.
Yeşil yapraklı sebzeler, kırmızı meyveler ve omega-3 bakımından zengin besinler tercih edin.
5. Egzersiz Yapın:
Düzenli egzersiz, bağışıklık sistemini güçlendirir ve kanser riskini azaltır.
Haftada en az 3 gün yürüyüş, bisiklet veya yüzme gibi aktiviteler yapın.
AKCİĞER KANSERİ SİNSİ İLERLİYOR
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu, akciğer kanserinin erken evrelerde genellikle belirti vermediğini vurguluyor.
Tümör belli bir noktaya gelene kadar belirti göstermez.
Eğer tümör solunum yollarında büyürse balgamda kan görülebilir.
Kanser kemiklere sıçrarsa kemik ağrıları yapabilir.
Beyne sıçradığında denge ve duyu bozukluklarına yol açabilir.
Erken teşhis için:
Özellikle risk grubunda olanlar düzenli tarama yaptırmalı.
Geçmeyen öksürük, nefes darlığı veya açıklanamayan kilo kaybı varsa doktora başvurulmalı.
