Güneş Alerjisi Nedir?

Güneş alerjisi temel olarak güneş ışığına maruz kalan ciltte, kaşıntılı kırmızı döküntü, kaşıntı ve yanma gibi semptomlarla karakterize olan bir cilt problemidir. Polimorf ışık erüpsiyonu ya da farklı bir deyişle güneş zehirlenmesi en sık görülen güneş alerjisi türüdür. Sıkça sorulan “Güneş alerjisi nedir?” sorusu bu şekilde cevaplanabilir.

Bazı insanlar kalıtsal olarak güneş alerjisine sahiptir. Bazı kişilerde ise immün sistemin farklı nedenlerle uyarılması sonrasında da güneş alerjisi oluşabilir. Farklı bir deyişle kişi, belli bir döneme kadar hiç güneş alerjisi olmamışken, bir yaştan sonra her güneşe maruz kaldığında güneş alerjisi belirtilerini gösterebilir.

Güneş Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Güneş alerjisi sıklıkla güneş ışınlarının daha dik açılarla yeryüzüne ulaştığı ilkbahar ve yaz aylarında görülür. Yaz aylarında güneşe sürekli maruz kalan cilt sertleşir ve güneş alerjisi geliştirme olasılığı azalır. Bazı belirtiler genellikle sadece güneşe maruz kalan cilt bölgesinde görülür ve tipik olarak güneşe maruz kaldıktan saatler sonra ortaya çıkar. Güneş alerjisi belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Kırmızılık,
• Kaşıntı veya ağrı,
• Ciltte kabuklanma,
• Kanama,
• Kabarcıklar veya kurdeşen.

Güneş Alerjisi Risk Faktörleri Nelerdir?

Güneş ışığına karşı gelişen alerjik reaksiyonlar için risk faktörleri şunlardır:

• Etnik Köken: Güneş alerjisi, hemen tüm insanlarda görülse de özellikle açık tenli kişilerde daha yaygındır.
• Bazı Maddelere Maruziyet: Cildiniz çeşitli kimyasal maddelere ve hemen ardından güneş ışığına maruz kalırsa bazı cilt alerjisi belirtileri tetiklenebilir.
• İlaç Kullanımı: Tetrasiklin antibiyotikler, sülfat bazlı bazı ilaçlar ve ketoprofen içeren ağrı kesiciler de dahil olmak üzere birçok ilaç, güneş alerjisi görülme riskini artırabilir.
• Farklı Bir Cilt Rahatsızlığına Sahip Olmak: Dermatit varlığı, güneş alerjisi olma riskini dolaylı olarak artırır.
• Ailede Güneş Alerjisi Olan Kişiler: Güneş alerjisi reaksiyonlarını sık sık gösteren bir kardeşiniz veya ebeveyniniz varsa, güneş alerjisi olma ihtimaliniz yükselir.

Güneş Alerjisi Neden Olur?

Kullanılan çeşitli ilaçlar, kimyasal maddeler ve tıbbi müdahaleler cildi güneş ışınlarına karşı daha hassas hale getirebilir. Bazı insanlar güneş ışınlarına karşı alerji geliştirirken bazıları geliştirmez. Bunun nedeni tam olarak net değildir. Bu durumda genetik bir takım faktörlerin rol oynadığı düşünülebilir. Sıklıkla sorulan “Güneş alerjisi neden olur?” sorusu bu şekilde de yanıtlanabilir. Birkaç çeşit güneş alerjisi tipi vardır:

• Aktinik Keratoz: Uzun süreli ve korunmasız güneş maruziyetine bağlı olarak gelişir. Cilt yüzeyinde pürüzlü, yama benzeri lezyonlara yol açar. Özellikle el, kol, kulak, yüz gibi saçsız deride ortaya çıkar. Kadınlarda bacaklarda görülme olasılığı yüksektir.
• Fotoallerjik Reaksiyon: Cilde uygulanan bazı kimyasal türlerinin güneş ışığı ile reaksiyona girmesi neticesinde oluşur. Çeşitli ilaç türlerinin yanı sıra güneş kremleri, kozmetikler ve kokular da fotoallerjik reaksiyona neden olabilir. Semptomlar bazen iki ila üç gün boyunca ortaya çıkmaz.
• Polimorf Işık Erüpsiyonu: Kadınlarda erkeklere kıyasla daha sık görülen polimorf ışık erüpsiyonunun toplumda görülme sıklığı %5 ila %20 aralığındadır. Çoğunlukla ilkbahar aylarında oluşsa da bazı vakalarda kış aylarında dahi görülebilir. Genelde 30 yaşından önce başlayan bu rahatsızlık, açık renkli tene sahip olan bireylerde daha sık görülür. Kaşıntıya yol açan küçük kabarcıklar, döküntü ve yanma gibi belirtilere neden olur.
• Solar Ürtiker: Nadir görülen solar ürtiker, güneş ışınlarına maruziyeti takip eden dakikalar içinde oluşabilir. Cilt yüzeyinde kabuklanma, du toplama, kanama, kaşıntı, ağrı, ürtiker gibi belirtilerle karakterizedir.

Güneş Alerjisi Tanısı Nasıl Koyulur?

Güneş alerjisi tanısı, sadece cilde bakarak dahi koyulabilir. Buna

rağmen ayırıcı tanı için farklı testlerden faydalanılabilir. Bu testlerden bazıları şunlardır:

• Ultraviyole (UV) Işık Testi: Fototest olarak da adlandırılan bu tetkik, cildin farklı dalga boylarındaki ultraviyole ışığına nasıl tepki verdiğini görmek için yapılır. Hangi tip güneş alerjisine sahip olduğunuzun belirlenmesi için faydalı olabilir.
• Foto Yama Testi: Bu testte, yaygın güneş alerjisi tetikleyicileri doğrudan cildinize uygulanır. Bir gün sonra, cilde belirli bir dozda ultraviyole ışınları verilir. Işına maruz kalan cilt bölgesinde bir reaksiyon meydana gelmesi durumunda alerjinin test edilen maddeyle direkt bağlantılı olduğu sonucunu doğurur.
• Biyokimyasal Kan Testleri ve Deri Örnekleri: Hekim, semptomların güneş alerjisi yerine altta yatan farklı bir rahatsızlıklardan kaynaklandığını düşünürse bu testlerden bazılarını isteyebilir.

Güneş Alerjisine Karşı Ne Yapmalı?

Güneş alerjisine yakalandıysanız ya da güneş ışınlarına karşı artmış bir hassasiyetiniz varsa güneş alerjisine karşı ne yapmalı sorusunu kendinize soruyor olabilirsiniz. Güneş alerjisini önlemek için şunlar yapılabilir:

• Güneşten Kaçının: 10.00-16.00 saatleri arasında dış mekanlarda zaman geçirmemeye çalışın. Çoğu birey, ilkbahar veya yaz aylarında uzun süre ile güneş ışığına maruz kaldığında güneş alerjisi belirtileri gösterir. Dış ortamda geçirilen süre, kademeli olarak artırılmalıdır.
• Güneş Gözlüğü Takın ve Koruyucu Giysiler Giyin: Uzun elbise, gömlek ve şapka gibi kıyafetlerin kullanımı, cildinizi güneş ışınlarına doğrudan maruz kalmaktan korumaya yardımcı olabilir. İnce dokumaya sahip kumaşlardan kaçınmak faydalı olabilir.
• Güneş Kremi Kullanın: SPF düzeyi en az 30 faktör olan güneş kremi kullanmak sizi zararlı güneş ışınlarına karşı koruyacaktır. Güneş kremini açıkta kalan cilt yüzeyine yeterli miktarda ve sıklıkta uygulayın. Yüzüyorsanız ya da sık terliyorsanız güneş kremini daha sık aralıklarla cildinize uygulayın.
• Güneş Alerjisi Tetikleyicilerinden Kaçının: Bir ilaç veya bazı bitkilere temas etmek gibi bazı dış etkenlerin cilt reaksiyonuna neden olduğunu biliyorsanız, bu tetikleyicilerden kaçınmanız önerilir.

Güneş Alerjisi Nasıl Geçer?

Hafif güneş alerjisi vakalarının tedavi edilmesi gerekmez. Daha şiddetli vakalarda ise bazı steroid türevi kremler ya da haplarla tedavi edilebilir. Şiddetli güneş alerjisine sahip olan kişilerin mutlaka koruyucu önlemler alması ve kendisini zararlı güneş ışınlarından koruyacak giysiler giymesi önerilir.

Bebeklerde Güneş Alerjisi Nasıl Geçer?

Hafif vakalarda, sadece birkaç gün güneş ışığından kaçınmak, şikayetlerin hafiflemesi ve kaybolması için yeterlidir. Bebeğinize ilaç vermeden ya da krem sürmeden önce mutlaka hekime danışılmalıdır. Eğer alerji şiddetli düzeydeyse en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir. “Bebeklerde güneş alerjisi nasıl geçer?” sorusunun cevabı bu şekilde verilebilir.

Güneş Alerjisi Tedavisi

Güneş alerjisi tedavisi, sahip olduğunuz güneş alerjisinin türüne bağlıdır. Hafif vakalarda, belli bir süre ile güneşe çıkmamak, belirtilerin gerilemesi ve iyileşmesi için gerekli olabilir. Şiddetli vakalarda bir doktordan yardım almak ve tedavi yöntemleri konusunda iletişime geçmek doğru olacaktır.

Güneş Alerjisine Ne iyi Gelir?

Güneş alerjisine ne iyi gelir sorusunun bir kaç cevabı vardır. Bunlar arasında aşağıdaki uygulamaları kullanabilirsiniz.

• İlaç Kullanımı: Güneş alerjisinin tedavisi, rahatsızlığın şiddetine göre farklılık gösterebilir. Hekim, yalnızca nemlendirici kremler ya da kaşıntı hissinin dinmesine yardımcı olan ilaçlar önerebilir.
• Terapi: Şiddetli bir güneş alerjiniz varsa, doktorunuz cildinizi her baharda yavaş yavaş güneş ışığına alıştırmanızı önerebilir. Fototerapi uygulaması esnasında, genel olarak vücuttaki güneşe maruz kalan bölgelerde, ultraviyole ışık verilir. Bu uygulama için geliştirilmiş özel lambalar kullanılmaktadır. Çoğunlukla birkaç hafta süresince haftada birkaç kez yapılabilir.