Kandil kelimesi Arapçadan “kandil (قنديل)” olarak Türkçeye geçmiştir. Aslında kelimenin kökü Latince “candēla” olup, İngilizce candle ve Fransızca chandelle kelimelerinin kökleri de buradan gelmektedir.
KANDİL GECELERİ NE ZAMAN BAŞLAMIŞTIR?
Kadir gecesi Peygamber Efendimiz (sas) ve sahabe tarafından idrak edilen gecedir. Diğer kandil gecelerine özel kutlama merasimi, İslam'ın ilk zamanlarında var olan bir âdet olmayıp hicri 3. asırdan itibaren kutlanmaya başlanmıştır. Kandiller münasebetiyle yapılan etkinlikler doğrudan İslâm’ın bir emir veya tavsiyesi değil çeşitli Müslüman toplumların gelenekleri konumundadır.
İSLAM’DA KAÇ KANDİL VARDIR?
İslam’da 5 tane kandil vardır. Bunlar Mevlid, Regaib, Mi‘rac, Berat ve Kadir geceleridir.
Kandiller ve Anlamları
1. Mevlid Gecesi:
Hicri Takvime göre Rebiyülevvel ayının on ikinci gecesidir. Hz. Peygamber’in doğumu münasebetiyle kutlanır. Osmanlıdan günümüze aktarılan bu gelenek dünyanın birçok ülkesinde de coşkuyla kutlanmaktadır.
2. Regaib Gecesi:
Sözlükte “kendisine rağbet edilen şey, bol ve değerli bağış” anlamındaki ragîbenin çoğul halidir. Kur’an’da saygı gösterilmesi istenen ve hadislerde -gün belirtilmeden- oruç tutulması tavsiye edilen haram aylardan (üç aylar) olan Recep ayının ilk cuma gecesidir. (Bakara, 2/217)
Hz.
Peygamber’in Regaip gecesinde ana rahmine düştüğüne dair herhangi bir ayet ya da hadis yoktur. Fakat üç aylar, dua ve tövbelerimizin kabul edilme ümidini daha fazla hissedeceğimiz aylardır.
3. Mi’raç Gecesi:
Mübarek 3 aylardan Recep ayının 27. gecesidir. Sözlükte “yukarı çıkmak, yükselmek” anlamındaki urûc kökünden türemiş bir ismi-i âlet olan mi‘râc kelimesi “yukarı çıkma vasıtası, merdiven” demektir. Resûl-i Ekrem’in bir gece Mescid-i Harâm’dan Mescid-i Aksâ’ya yaptığı yolculuğa isrâ, oradan göklere yükselmesine mi‘rac denilmiştir.
4. Beraat Gecesi:
Berat Arapça berâe/berâet kelimesinin Türkçeleşmiş şeklidir. Berâet, “iki şey arasında ilişki olmaması; kişinin bir yükümlülükten kurtulması veya yükümlülüğünün bulunmaması” anlamına gelir. Şaban’ın on beşinci gecesi Müslümanların Allah’ın affı ve bağışlaması ile günah yükünden kurtulacağı umulduğundan bu geceye Berat gecesi denmiştir.
5. Kadir Gecesi:
Sözlükte kadir (kadr) kelimesi “hüküm, şeref, güç, yücelik” gibi anlamlara gelir. Dinî terim olarak ise “leyletü’l-Kadr” şeklinde Kur’ân-ı Kerîm’in indirildiği gecenin adı olarak kullanılır. Aynı adı taşıyan 97. sûre bu gecenin fazileti hakkında nâzil olmuştur. Sûrede Kur’an’ın Kadir gecesinde indirildiği ve sözü edilen gecenin bin aydan daha hayırlı olduğu belirtilir.
